Zachowek to instytucja prawna, która zabezpiecza interesy najbliższej rodziny zmarłego, chroniąc ich przed pominięciem w testamencie. W tym artykule opiszemy, kto jest uprawniony do zachowku oraz jakie przepisy go regulują. Przedstawimy również, kiedy rozpoczyna się okres przedawnienia roszczenia o zachowek. Dowiesz się także, jak można przerwać bieg przedawnienia i jakie są sposoby na uniknięcie jego upływu. Na zakończenie, omówimy konsekwencje zaniedbania tego prawa.
Co to jest zachowek i komu przysługuje?
Zachowek to część majątku, która przysługuje najbliższym krewnym zmarłego, nawet jeśli zostali pominięci w testamencie. Przede wszystkim prawo do niego mają:
- dzieci,
- wnuki,
- współmałżonek,
- rodzice osoby zmarłej.
Funkcja zachowku polega na ochronie interesów bliskich, gwarantując im minimalny udział w dziedzictwie. Dzięki temu mechanizmowi osoby, które mają ustawowe prawo do części majątku, nie zostaną całkowicie pominięte w dziedziczeniu. Nawet jeśli testament jest dla nich niekorzystny, mogą one dochodzić należnej im części spadku.
Jakie są przepisy prawne dotyczące zachowku?
Prawo spadkowe oraz Kodeks cywilny precyzują zasady dotyczące zachowku, który chroni prawa najbliższych krewnych zmarłego. Dzięki temu mają oni szansę na otrzymanie części majątku, nawet jeśli testament ich pomija. Kodeks dokładnie określa, kto może być uprawniony do zachowku i jak się go wylicza. W sytuacji, gdy wartość odziedziczonego udziału jest niewystarczająca, możliwe jest jego zwiększenie. Dziedziczenie, zarówno ustawowe, jak i testamentowe, ma istotne znaczenie w kontekście zachowku, a przepisy te służą zabezpieczeniu interesów osób uprawnionych do dziedziczenia zgodnie z przepisami prawa spadkowego.
Kiedy rozpoczyna się termin przedawnienia roszczenia o zachowek?
Czas na zgłoszenie roszczenia o zachowek wynosi 5 lat. Jeżeli mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, termin ten zaczyna się od dnia ogłoszenia testamentu. Natomiast w przypadku dziedziczenia ustawowego, liczy się od chwili otwarcia spadku, czyli od momentu śmierci spadkodawcy. Znając te zasady, można efektywnie zabezpieczyć swoje prawa i uniknąć przedawnienia roszczenia.
Jakie są sposoby przerwania biegu przedawnienia?
Istnieją dwa sposoby na przerwanie biegu przedawnienia roszczenia o zachowek. Pierwszym z nich jest wniesienie pozwu do sądu przed upływem terminu przedawnienia. To działanie zatrzymuje bieg przedawnienia, a po zakończeniu postępowania termin zaczyna biec od nowa.
Drugą możliwością jest uznanie długu przez spadkobiercę, co oznacza formalne potwierdzenie zobowiązania do zapłaty zachowku. Oba te rozwiązania skutecznie zatrzymują upływ czasu, dając dodatkowe możliwości dochodzenia roszczeń.
Warto jednak mieć na uwadze, że cofnięcie pozwu lub jego zwrot z powodu braków formalnych nie powoduje przerwania biegu przedawnienia, dlatego kluczowe jest staranne przygotowanie potrzebnych dokumentów.
Jak uniknąć przedawnienia roszczenia o zachowek?
Aby nie dopuścić do przedawnienia roszczenia o zachowek, warto działać bez zwłoki. Należy powiadomić spadkobierców, którzy otrzymali majątek, i zażądać od nich zapłaty. W przypadku odmowy, warto rozważyć skierowanie sprawy do sądu, co skutecznie przerywa przedawnienie, a po zakończeniu postępowania termin zaczyna biec od nowa. Dobrze jest pamiętać, że także uznanie długu przez spadkobiercę skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia.
Należy unikać błędów formalnych, które mogą skomplikować dochodzenie roszczeń. Konsultacja z prawnikiem jest korzystna, ponieważ pomoże on w przygotowaniu niezbędnych dokumentów i doradzi, jakie działania podjąć.
Jakie są konsekwencje przedawnienia roszczenia o zachowek?
Przedawnienie roszczenia o zachowek niesie ze sobą poważne konsekwencje. Po upływie pięciu lat od ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku, osoba uprawniona traci możliwość skutecznego dochodzenia swoich praw przed sądem. W takiej sytuacji spadkobierca lub obdarowany mogą powołać się na przedawnienie, co zazwyczaj prowadzi do oddalenia roszczenia przez wymiar sprawiedliwości. W praktyce oznacza to, że uprawniony nie może już domagać się zapłaty zachowku, co skutkuje utratą prawa do należnej części majątku po zmarłym. Z tego powodu niezwykle istotne jest, aby działać bez zwłoki i pilnować terminów. Dzięki temu można uniknąć sytuacji, w której dochodzenie roszczenia o zachowek stanie się niemożliwe.
Specjalistka HR z doświadczeniem w wielu firmach IT. Blogowanie to moja pasja 🙂
